+0 به یه ن
+0 به یه ن
آذربایجان بایاتی‌لاریندا سیرر ساخلاماغین یئری
آبستراکت
بایاتی‌لار، آذربایجانین شیفاهی ادبیاتی نین ان زنگین، دولو و دنیز کیمی آشیب- داشان ئویود، نصیحت و یاشاییش درسلری نین قایناغی دیر . بایاتی لاردا، مجلس دبلریندن، مردی نامرددن آییرماق ئولچولری، وفادارلیق دان توتوب تا آزادلیقی سئومک دن، حلال روزو قازانماقدان تا بؤیوکلره احترام ائتمه یی تاپماق اولار .
بایاتی لاریمیز دینی و اینامسال درسلرین قایناغی دیر . دینده و مقدس کیتابلاردا صحبت اولان قونولار، عیناً بایاتی لاریمیزدا دا یازیلیب، بؤیوکدن اوشاقا، قیزدان اوغلانا، قوجادان گئنجه، نسیل دن نسیله، دیلدن دیله دئییلیب، عمل اولونموشدور. بو قونویو گؤزه آلاراق، تورک خالقی، ایسلام تاریخینده، ایسلامین اوچ بؤیوک گوجلریندن بیری[1] تانینمیشدیر.
گؤنده ر
بؤلوم لر:
یازیجیلیق
+0 به یه ن
ər kişi ilə başı qara
folklorik öykü
yazar: aydın-y
O gecənin qaranlığında, ər kişi, ormanda sallana-sallana gəlirdi. Bərdoşlar kimi yeriyidi. Bir ayağı sağa, bir ayağı isə sola atılırdı. Hərdən düşünüb, qah-qah çəkib gülürdü. əlində ki içkini bir udum daha içib genə yoluna davam edirdi. Dünya mənimdi, hamısını aradan apardım, məndən güclüsü yoxdur deyə deyə gedirdi.
گؤنده ر
بؤلوم لر:
اؤیکو
+0 به یه ن
شاه عباس ایله اوغرولار
روایت ائدن : آنام « عصمت خانیم شیخ زاده » - ماکو شهرینین آواجیق قصبه سیندن
توپلایان : آیدین یئنیلمز
بیر گون وارایدی ، بیرگون یوخ ایدی . تانریدان سونرا کیمسه یوخ ایدی . بیر داغین باشیندا قیرخ حرامی وارایدی . او داغا حرامی لردن سونرا کیمسه چیخا بیلمزمیش . بو قیرخ حرامی هر نه کروان اورالاردان گئچرمیش ، یوللارینی کسیب ، کروانی سویوب ، آداملاری دا ئولدوره ر میشلر .
گؤنده ر
بؤلوم لر:
اؤیکو
+0 به یه ن
ایتمیش [1] قیزین ناغیلی
یازان: بالاش آذر اوغلو – تبریز- باکی 1954-1944
نظم دن نثره چئویرن: آیدین یئنیلمز
بو باشلادیغیم ناغیل، خایال یا دا افسانه ده ئییل. من بو ناغیلی اوشاق اولاندا، قوجالاردان ائشیتمیشم. بو ناغیل نئچه نسیل، دیلدن – دیله گزیب، گلیب بیزه چاتمیشدیر.
بوندان اؤنجه، کندلرده، شاختا-بوران اولاندا، گئجه لر هامی بؤیوک – کیچیک، قوجا – جاوان بیر اوتاغا توپلاشاردیق. بیر نفرده شیرین – شیرین کئچمیش دن سؤز آچیب، ناغیل دئییردی. هامی نین گؤزوندن یوخو قاچاردی. تا گون چیخانا تک، هامی سئوینج ایله، ناغیل دئیه نه قولاق وئره ردیک.
ائله من ده قیشین بیر قارلی گئجه سینده بو ناغیلی ائشیتمیشم...
گؤنده ر
بؤلوم لر:
اؤیکو
+0 به یه ن
Qocaman arvad
Yazan: Aydın-Y
Çillə günlərinin biri idi. Külək, qapı-pəncərəni bir birinə vururdu. Gündüz yenicə başlamaqda idi. Qoca arvad yalancı yuxudan oyanıb, ayaqa qalxdı. Yamaqlı çadrasını başına salıb, balaca kasasınıda əlinə alıb, otaqından eşikə çıxdı. Öncə az qalmışdı külək qocaman arvadı yıxsın. Amma o neçə illər idi belənci küləklərə alışmışdı. Bu küləklər aparısı dəyilidi. Yavaş-yavaş yola düşüb getdi. Gündəki yerinə çatarkən, oturub, kasasını önünə, yolun kənarına qoyub, çadrasını üzünə çəkdi. Hava çox soyuq idi. Elə buna görədə, xiyabanda çox adam yox idi. Hamı maşınla gəl-get edirdilər. Qocaman arvad baxdı uzaqdan bir saqqallı kişi əlində isə bir uzun təsbeh yaxınlaşmaqdadır. Qocaman arvadı görərkən, əlini cibinə salıb, çətinliklə bir sarı beş tümənlik çıxarıb, qoca arvadın kasasına saldı. Beş tümənlik kasada fırlanırdı. O kişidə dil altı sözlər diyə-diyə uzaqlaşdı.
Qocaman arvad geçmişləri anırdı. Uşaqlığlnda atasının yanında oturub, beyninə gələn sorğu-sualları soruşardı. Atasıda başarıb-bildikcə o sorğulara cavab verirdi. Bir çağda, anasının qucağında ağlarkən yatardı...
Atası əlində isti çərk, hər axşam gəlirdi. Anasl isə paltarlarını yuyub, ona layla çalardı. Bir çağda "Əli" ilə evlənməkini anırdı. Toy çağları, nə gözəl anlar idi. Oğlu " yaşar" yenicə dünyaya gəlmişdi. Hamı sevinirdi. Amma heyif özü ilə oğlu yalnız qalmışdılar.
Elə bu düşüncədə idi, ayrı beş tümənlik səsi, onu özünə gətirdə. Qocaman arvad beş tümənliklərə baxaraq, yenə xayal dünyasına qayıtdı.
Oğlu yaşarı anırdı. Yaşar, indisə Tehranda işləmək zorunda idi. O "saray" ilə evlənmək parası toplamaq için, tehrana getmişdi. Qocaman arvad, təkcə otağinda oturmuşdu, birdən bir ayaq səsi eşitdi. Oğlunun ayaq səsini tanırdı. Cəld yerindən atılıb, qapıya sarı yönəldi. Oğlunu qucaqlayıb, öpüb, içəri gətirdi. Onun üçün çay dəmləyib, tez evlənmək sözünü araya çəkdi. Yaşar, utancaqdan qızarıb dedi:
- ana, doğrusu gəlmişəm səni saraya elçi göndərəm...
Anası sevinckdən ağlayıb dedi:
- anan sənə qurban olsun oğlun. Neçə ildir bu sözün eşitməyini gözləyirdim. Mənim gözün üstə oğlum. Yubatmadan bu axşam sənin üçün elçi gedib, sarayı özümə gəlin edərəm...
Axşam oldu. Qocaman arvad, öz baxışında yeni, bahalı olan paltarlarını geyinib, saray gilin evlərinə sarı getdi. Bir-iki sahat danışıqdan sonra, sevinə- sevinə qayıdırdı. Elə bil dünyanı almışdı. Gülə-gülə yaşarı qucaqlayıb dedi:
- sarayı aldım, sarayı aldım, yarından toy başlayacaq.
Yaşar sevincəkdən anasının əlini öpdü. Qocaman arvad gedib bir bucaqdan bir kisə pul çıxarıb, yaşara verib dedi:
- gəl oğlum, bu pulları sənin için saxlamışam. Gəl, buda mənim toy qızılım, rəhmətlik atan mənə almışdı. Gəl apar bu qızılları sat, özünə toy elə...
Yaşar pul ilə qızılları alıb, bazara sarı getdi...qocaman arvad öz baxışında yeni- bahalı olan paltarlarını geyinib, toyda oynayırdı. Yaşar sarayın əlindən tutmuşdu, gəlirdilər. Sarayın ata-anasıda oynayırdılar...
Həmən uzun saqqallı kişi, əlində bir uzun təsbeh qayıdırdı. Qocaman arvada yaxınlaşarkən, güc ilə əlini cibinə salıb, yenə bir sarı beş tümənlik çıxarıb, kasaya saldı. Sonra oturub dedi:
- xanım, isti evimiz var, gəlirsən mi? ...
Bu beş tümənlik, qocaman arvadın kasasında üçüncü beş tümənlik idi. Amma o, uzanıb yatmışdı. Gözləri gülə-gülə kasadaki beş tümənliklərə baxırdı. Kiprik vurmadan, nəfəs almadan, bədəni buz bağlamışdı. Amma gözlərində hələ yaşarın toyu idi.
گؤنده ر
بؤلوم لر:
اؤیکو
+0 به یه ن
Qanadsız göyərçinlər
Iran əsgərləri Ariya-Ariya bağırıb, üşaqlara atəş açırdılar. Bir səhər axşam, elin "Aysuda"sı daşnaqların əlindən qurtulub, qaçmışdı. O, yolları ürəkinin qanı ilə suvara-suvara gəlmisşdi.
əsgərlərdən deyirdi. Son nəfəsin sonunda, ayaqa qalxmasından deyirdi. Mənim gözlərim dolarkən, damarlarımda ki qan utanırdı. O, birlikdən, döyüşdən danışırdı, mən isə sevincdən, ağlamaqdan... .
savaş və intiqam düşüncəsi qoca kişini sarmışdı. O, qızların ölümündən danışırdı, deyirdi ki əmcəkləri kəsdilər... .
əlimdəki qanlı çiçəki "Aysuda"ya verdim. Incə əlini əlimin üstünə qoyub, savaşcıl gözlərilə mənə baxdı. Yarasından hələ qan axırdı. Tər hər yerini bürümüşdü. Ama əlinin istisi mənə isti duyğular bağışlayırdı.
Bir an sonra, qoca kişinin göz yaşını əlimdə hiss etdim. əlini əsə-əsə bizim əlimizin üstünə qoydu. Bu qoca kişi, yaşının son çağlarında, hələdə ürəyi el "Aysuda"sı için çarpırdı.
Birdən göyərşinlər uçdular. Daşnaqlar bizə sarı gəlirdilər. Araz qızararkən, qırmızı ətəkində, çörpələri su üzündə saxlamışdı. Biz nə iş görməliyik? Nə əlimizdə silah, nə arxamızda yardımçı... .
Arazın o tayından ancaq ağlamaq, bağırmaq səsi gəlirdi. O tayda ki qizlarda"Aysuda" kimi silahsız, basqı altındaidilar."Aysuda" əlini əlimizdən çəkib, biraz göyərçinlərə baxdı. Dedi:
- gəlin daşları toplayaq.
Məndə "Aysuda"ya tərəf yardıma getdim. Qoca kişi dedi:
- otayda ki qızları görürsünüz? Onlarda daş toplayırlar bəlki iran əsgərlərinin qabağını alsınlar.
Göyərçinlər dahada yaxınlaşdılar. El "Aysuda"sı bütün gücü ilə daşları daşnaqlara sarı atırdı. Daşların biri daşnaqlara dəysə idi, doqquzu göydə parçalanırdı. Ama "Aysuda" yirmisin atırdı. Qoca kişi isə bizim için daş toplayırdı.
Mən ilə "Aysuda" daşları daşnaqlara sarı atırdıq. Otayda ki qızlar bizi alqışlayaraq, iran əsgərlərini daşlayırdılar. Neçə sahatdan sonra, daha göydə göyərçin uçmurdu. elin "Aysuda"sı, əlində qanlı bir daş, dodaqında isə VƏTƏN sevgi damlası ilə mənə sarı gəlirdi. Danışmaqa gücü yox idi.
Qoca kişi yorğunluğu çıxsın deyə, uzanmışdı, göyün tüstü-dumanına baxırdı. "Aysuda" məni qucaqlayıb, öpdü. O anda neçə qanadsız göyərçin yerə düşdü. Mən əllərimdə istiliyi hiss etdim.
elin "Aysuda"sı dönüb bütün gucu ilə daşı meşəyə sarı atdı. Daş, daşnaqlara dəymişdi. "Aysuda" mənə sarı dönüb, gülümsəyib, yerə düşdü. Otayda ki qızlar ağlayırdılar. "Aysuda"nı qucağıma alıb, arazın otayına getmək istədim... .
yazar: aydın yenilməz
گؤنده ر
بؤلوم لر:
اؤیکو
+0 به یه ن
خانم «ائلوجا آتالی» نویسنده و شاعره ای آذربایجانی الاصل است که در راه عشق و آزادی، در راه انسانیت و باز کردن دروازه های نور و امید به روی بشریت و مبارزه با ظالمین جهان در مدافعه حق مظلومین، لحظه ای آرام نمی گیرد.
نویسنده در این کتاب، به زیباترین وجه ممکن، احساس های خود را به زیور قلم آراسته و به خواننده عرضه داشته است و خواننده با خواندن متون این کتاب، آن احساس های درونی خود را که شاید هر روز با ان مواجه است، ولی بی اعتنا از کنارش می گذرد، دوباره می یابد، درک می کند و جانی دوباره می گیرد.
نویسنده، گونه ای احساسات خود را بیان می کند که گویی خود خواننده در آن لحظه دارد زندگی می کند، تصویر سازی قوی و توصیف بسیار قوی تر از جمله دو ویژگی متون حاضر است.
بیشتر کتابهای نویسنده، از جمله همین کتاب، به زبانهای مختلف از جمله ترکی استانبولی، انگلیسی، روسی و فارسی ترجمه شده است. خواندن این متون را به تمامی افرادی که به دنبال لمس احساسهای خود هستند، توصیه می کنم.
هیچ فردی خالی از اشکال نیست و اینجانب (مترجم) نیز یقیناً عاری از ایراد نخواهم بود. لذا از خوانندگان محترم تقاضا دارم که ایرادات و اشکالات بنده را حتماً اطلاع دهند تا در موارد بعدی مورد اصلاح و بازنگری قرار گیرد.
جهت دانلود کتاب، اینجا کلیک کنید.
گؤنده ر
بؤلوم لر:
چئویری
+0 به یه ن
گؤنده ر
بؤلوم لر:
چئویری
+0 به یه ن
نویسنده، خالق سبکی جدید در ادبیات آذربایجان است. شیوه نوین «ائلوجا آتالی»، سبکی است که با خود احساسات بدون پیرایه های قراردادی و جامعه ساخته آن سر و کار دارد. در این سبک، تمام پرده های قراردادی و ساخته دست بشر به کناری می رود و احساسی ناب پدیدار می گردد و آنگاه است که خود را از نزدیک لمس می کنی و می توانی کجی های خود را از نزدیک دیده و در اصلاح آن بکوشی که این هم به صلاح فرد و هم جامعه ای است که در آن به سر می بریم.
خواندن این اثر ناب، برای خوانندگان جوان خالی از فایده نیست. که چه بسا جوانان میهن، با پیروزی از نویسنده، که راه جدیدی در ادبیات آذربایجان خلق کرده است، راه ایشان را پر رهرو نموده و تا رسیدن به جامعه ای پر از عشق و احساس، از پا ننشینند.
جهت دانلود این کتاب، اینجا کلیک کنید.
گؤنده ر
بؤلوم لر:
چئویری